Manipülasyon, Fransızca kökenli bir kelime olmakla birlikte psikoloji bilimi ve finans sektöründe sık sık karşılaştığımız bir kavramdır.
Manipülasyon sözcük anlamı: İnsanları kendi bilgileri veya istemedikleri halde etkileme.
Bir konuda seçme, ekleme veya çıkarma yoluyla bilgileri değiştirme.
Manipülasyon sözcük anlamı: İnsanları kendi bilgileri veya istemedikleri halde etkileme.
Bir konuda seçme, ekleme veya çıkarma yoluyla bilgileri değiştirme.
Manipülasyon Nedir? Manipülasyon Ceşitleri Nelerdir?
Manipülasyon kavramı, genel olarak iki gruba ayrılarak bu şekilde incelenmektedir. Bunlar;
Psikolojik manipülasyon ve finansal manipülasyondur.
1- Psikolojik Manipülasyon Nedir?
İnsanları şahsi düşünce ve bilgileri dışında bir durum veya
davranış konusunda istemedikleri halde psikolojik olarak etkileyip yönlendirme yaparak
amacına ulaşan bir kavramdır.
Psikolojik Manipülasyon Uygulama ve Sonuçları
Birey psikolojik manipülasyon ile karşılaştığında davranış-tutum
değişikliği veya düşünce değişikliği içerisine girerse, böylece psikolojik
manipülasyon gerçekleşmiş olacaktır. Bunun sonucunda kişinin düşüncesi
değiştiği için bu doğrultuda yapay olarak konuşacak ve hareket edecektir.
Manipülasyonu tek cümlede açıklayacak olursak: karşındakini koyun, kendini
çoban yerine koyarak; çobanın koyunu istediği gibi gütmesi işlemidir.
Psikolojik Manipülasyon Teknikleri Nelerdir?
Psikolojik manipülasyon konusunda sosyal psikologların üzerinde
çalışarak ortaya çıkardıkları manipülasyon teknikleri şunlardır;
- Klasik tarzlar
- (Cialdini, 1975) Door in the Face, yüzüne kapıyı çarpma tekniği
- (Freedman ve Frazer, 1966) Foot in the Door, kapıya ayak koyma tekniği
- (Cialdini, 1978) Low Ball, oltaya takma tekniği
Modern çağımızda psikolojik manipülasyon teknikleri de
farklılık ve değişiklikler göstererek yeni haller almıştır. Bunları kısaca:
- Açık ve zımmi tarzlar
- Yeni tarzlar olarak adlandırabiliriz.
2- Finansal Manipülasyon Nedir?
Özellikle borsa piyasalarında sık sık karşımıza finansal
manipülasyon; ortada elle tutulur bir bilgi olmadığı halde insanları herhangi
bir şekilde kandırarak istenilen hisse senedi yada menkulu satın aldırarak amacına
ulaşan bir durumdur. Böylece menkul kıymetin piyasa değeri yapay bir seviyede
tutulur.
Ayrıca finansal manipülasyon menkul kıymet piyasalarında arz
ve talebin serbest bir şekilde karşı karşıya gelerek fiyatları belirlemesine
yönelik sürecin kasıtlı olarak engellenmesidir.
Manipülasyon ve Spekülasyon Arasındaki Farklar Nelerdir?
Manipülasyon ve spekülasyon birbirine karıştırılmaması
gerekir. Buradaki en önemli fark ise manipülasyonun bir suç olarak kabul
edilmesine rağmen, spekülasyon bir suç değildir.
Sermaye Piyasası kuruluna göre manipülasyonu yapan kişi suçludur
ve yasalar gereğince cezalandırılması gerekmektedir. Ceza olarak manipülatöre
para cezası yada hapis cezası uygulanır. Kısaca piyasa dolandırıcılığı olarak
adlandırılır.
Finansal Manipülasyon Türleri Nelerdir?
- İşlem Bazlı Piyasa Dolandırıcılığı
- Bilgi Bazlı Piyasa Dolandırıcılığı
0 yorum: